Studiedag: Burgerparticipatie: spanningen en concrete handvaten bij het betrekken van burgers in lokaal veiligheidsbeleid

3 december 2021 – VIVES Hogeschool Kortrijk (The Cube)

Studiedag in samenwerking met Vives Hogeschool

Burgerparticipatie staat al enkele decennia hoog op de agenda van beleidsmakers op verschillende niveaus, vanuit de idee dat het betrekken van burgers bij de beleidsvorming het beleid kan verrijken, draagvlak voor beslissingen kan vergroten, en vertrouwen in overheden kan versterken of herstellen. Niettemin is burgerparticipatie in de huidige context van diversiteit, polarisering en sociale media allerminst vanzelfsprekend. Op het vlak van veiligheid ontwaren we bovendien een spanningsveld met het geweldsmonopolie van de politie; doorgedreven burgerparticipatie, waarin burgers zelf verantwoordelijkheid opnemen, kunnen immers ook ontaarden in burgers die zelf het heft in handen nemen in de repressie van criminaliteit (cf. de zogenaamde ‘pedojagers’). Het betrekken van burgers in veiligheid roept verschillende spanningen en conflicten op, die we op deze studiedag in de kijker zetten. We reiken bovendien ook concrete handvaten aan om aan de slag te gaan met (diverse groepen) burgers, en hen zo optimaal mogelijk te betrekken in de voorbereiding, uitvoering en/of evaluatie van het beleid.   

Met het begrip burgerparticipatie hebben we het hier dus over ‘beleidsparticipatie’, initiatieven waarbij burgers de kans krijgen invloed uit te oefenen op het beleid. We focussen ons specifiek op het lokaal veiligheidsbeleid,  de wettelijk verankerde bevoegdheid van de burgemeester om toe te zien op ‘de naleving van de wetten en politieverordeningen, de handhaving van de openbare orde, de bescherming van personen en goederen en de hulpverlening aan al wie in gevaar verkeert’ (Omzendbrief BiZa, 8/2001). Op het lokaal niveau kristalliseert de verantwoordelijkheid voor de bescherming van burgers zich in bv. het lokaal/zonaal veiligheidsoverleg en diverse veiligheidsplannen. Het is ook het niveau dat in principe dichtst bij de burger staat, en waar concrete handvaten om participatie te organiseren meest kans op slagen hebben.   

Exact tien jaar geleden organiseerde het CPS reeds een studiedag rond dit thema, naar aanleiding van het toen verschenen Cahier Politiestudies rond ‘Burgerparticipatie’. Tien jaar later staan we stil bij een aantal spanningen die nog steeds spelen, zoals het betrekken van diverse groepen burgers, en de dunne lijn met het geweldsmonopolie van de politie. We identificeren ook een aantal nieuwe tendensen, de opkomst van de digitale ‘werkelijkheid’, en omgaan met maatschappelijk conflict en polarisering.  

Voorlopig programma

Dagvoorzitter: Evelien De Pauw, docent-onderzoeker VIVES Hogeschool, Opleiding Bachelor Maatschappelijke Veiligheid

9u15	Welkomstwoord
9u20	Inleiding: Burgerparticipatie 10 jaar later	Wim D’haese, korpschef Politiezone Boortmeerbeek-Haacht-Keerbergen
9u30	Burgerparticipatie in Vlaanderen: recente evoluties	Prof. dr. Filip Derynck, Hoogleraar Bestuurskunde, Universteit Gent
10u00	Burgerparticipatie in lokaal veiligheidsbeleid: wat, waarom, hoe?	Ellen Vandenbogaerde, Docent-onderzoeker VIVES Hogeschool, Opleiding Bachelor Maatschappelijke Veiligheid
10u30	Koffiepauze
11u00	Plenair debat: Burgerparticipatie en digitalisering: hoe gaan lokale veiligheidsactoren om met sociale media?	Moderator: Evelien De Pauw
12u15	Broodjeslunch
13u00	Parallelle sessie A: Jongeren en politie	Moderator: Peter Colle
13u15	Parallelle sessie B: Burgers aanzetten tot zelfredzaamheid op het veiligheidsdomein	Moderator: Kristof Verfaillie
14u30	Koffiepauze
14u50	Parallelle sessie C: Burgerparticipatie en polarisatie. Omgaan met conflict, spanningen en radicalisering in de samenleving	Moderator: Maarten De Waele
14u50	Parallelle sessie D: Burgerparticipatie en diversiteit: de participatieparadox en methodieken om diverse groepen te betrekken bij het veiligheidsbeleid	Moderator: gevraagd
14u40	Einde en netwerkdrink

Locatie

VIVES Hogeschool, campus Kortrijk – gebouw The Cube

Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk

Werkgroep

Deze studiedag is een initiatief van de studielijn ‘Lokaal integraal veiligheidsbeleid’ van het CPS.

Piloten: Ellen Vandenbogaerde en Maarten De Waele
Werkgroepleden: Peter Colle, Wim D’haese, Kristof Verfaillie, Nathalie Roegiers

Doelgroepen

Leden van de geïntegreerde politie, academische wereld en studenten criminologie, bestuurskunde, sociologie, politieke en sociale wetenschappen, veiligheidswetenschappen,…), lokale besturen, leden van de rechterlijke orde en advocatuur, leden van de bijzondere inspectiediensten en toezichthouders, private veiligheidsdiensten, politici, juridische adviseurs, beleidsmedewerkers en -verantwoordelijken,…

Praktische informatie

Prijs: 

De normale deelnameprijs bedraagt 110 € per deelnemer. In de inschrijving zijn de kosten van de broodjeslunch, de koffiepauzes, de online publicatie en de documentatiemap inbegrepen.

De deelnemers krijgen toegang tot de online publicatie ‘Praktijkgids Burgerparticipatie’.

Omwille van de geldende coronamaatregelen kunnen er aanpassingen zijn met betrekking tot de catering. We danken u voor uw begrip.

Inschrijvingen met korting:
Structurele partners van het CPS krijgen 10% korting op de inschrijvingsprijs.
Individuele voltijdse onbezoldigde studenten: studententarief van 30 € per persoon (zonder boek). Voor groepen studenten gelden speciale voorwaarden, neem aub contact op met sec@policingandsecurity.be.

Betaling: 

Betaling gebeurt na ontvangst van een factuur die via email wordt verstuurd (tenzij anders gevraagd). Geef indien nodig a.u.b. het correcte e-mail-adres op waarnaar de factuur verstuurd moet worden. Kosteloos annuleren kan tot uiterlijk 3 dagen voor de studiedag. Bij verhindering kan een vervanger uw plaats innemen, mits u dit uiterlijk 2 dagen voor de studiedag doorgeeft. Indien vervanging of verhindering niet tijdig wordt doorgegeven, bent u het volledige inschrijfgeld verschuldigd.

Accreditatie:

Politiemedewerkers: Deze studiedag zal erkend worden als voortgezette baremische vorming.

Corona-maatregelen:

We gaan ervan uit dat in december 2021 studiedagen fysiek zullen kunnen plaatsvinden. We zullen er alles aan doen om de gevolgen van de coronacrisis voor de activiteiten zoveel mogelijk te beperken, zowel voor onze deelnemers als sprekers. We zorgen ervoor dat de activiteiten veilig en volgens de geldende regels kunnen plaatsvinden. Tijdens de activiteiten zullen de nodige preventieve maatregelen genomen worden en dienen de instructies inzake hygiëne en sociale afstand nauwgezet te worden gevolgd. 
Indien een activiteit echter geannuleerd moet worden omwille van een verstrenging van de maatregelen, dan wordt de activiteit uitgesteld naar een latere datum of kan worden geopteerd voor een online evenement. Deelnemers kunnen er dan ook voor kiezen om kosteloos te annuleren.